- Θεματικός όρος
- Χιτζάζ μικτό (διατονικές και χιτζάζ-νικρίζ υπομονάδες στην περιοχή της δεσπόζουσας) (Ελληνική)
- Ελληνική
-
-
Στον υποκατηγορία αυτή συγκαταλέγονται συνθέσεις στις οποίες εμφανίζεται συνδυασμός διαστηματικών δομών στη μεσαία περιοχή, που περιλαμβάνει αφενός χιτζάζ ή/και νικρίζ δομικές μονάδες (χιτζάζ στην 5η βαθμίδα / νικρίζ στην 4η βαθμίδα) αφετέρου διατονικά περιβάλλοντα.
1) Θεμελίωση 5χόρδου χιτζάζ στην 5η βαθμίδα
Δομή:
Καθοδική δομή Χιτζασκιάρ
Ενδεικτικό μουσικό παράδειγμα: Δυο χρόνια σ’ αγαπώ / Περδικόπουλος, Δημήτρης
Στο παράδειγμα που παρατίθεται, ενώ όλο το τραγούδι (εισαγωγή-θέμα Α και θέμα Β) αναπτύσσεται σε πλήρως χρωματικό περιβάλλον (χιτζασκιάρ δομή), στην προεισαγωγή/ταξίμι εμφανίζονται διατονικές υπομονάδες (όπως λ.χ. καταλήξεις στην υποτονική σε απόσταση τόνου από τη Βάση σχηματίζοντας τοπικά υπομονάδα νικρίζ, είτε δίνοντας έμφαση στην 7η βαθμίδα η οποία βρίσκεται σε απόσταση τόνου από την οκτάβα κτλ.)
Δυο χρόνια σ' αγαπώ / Περδικόπουλος, Δημήτρης [προεισαγωγή - εισαγωγή]
2) Μικτό - χρωματικές κ' διατονικές δομές στις δεσπόζουσες (4η και 5η βαθμίδα)
Ενδεικτικό μουσικό παράδειγμα: Πικρός είναι ο πόνος μου / Κάκη, Ελβίρα
Πικρός είναι ο πόνος μου / Κάκη, Ελβίρα [εισαγωγή]
Ειδικά χαρακτηριστικά μελωδικής συμπεριφοράς:
α) Παρατηρούμε ότι η 9η βαθμίδα βρίσκεται σε απόσταση τόνου από την 8η (δεν «επαναλαμβάνεται» στην ψηλή περιοχή η σχέση της 2ης με την 1η βαθμίδα). Δεν αναπαράγεται δηλαδή η δομή οκτάφθογγης κλίμακας, αλλά πραγματοποιείται σύνθεση 5χορδων δομικών μονάδων με φθογγικά κέντρα την 4η και 5η βαθμίδα.
β) Χαρακτηριστική είναι η έλξη-χαμήλωμα της 5ης βαθμίδας (Λαb στο παραπάνω παράδειγμα), ως προετοιμασία για κατάληξη της μελωδίας στη Βάση. Πρόκειται για συμπεριφορά που δεν σπανίζει σε συνθέσεις με πλήρως χρωματική δομή, με πλήθος παραδειγμάτων στο προπολεμικό ρεπερτόριο, ιδίως σε συνθέσεις στον τρόπο/δρόμο Χιτζασκιάρ, όπως λ.χ. σε μανέδες.
γ) Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι επίσης η χρήση συγχορδίας vii (σε απόσταση τόνου από την τονική) παρά το γεγονός ότι η μελωδία ακολουθεί τη διαστηματική δομή ενός Χιτζασκιάρ.
2) Μετάβαση στη συγχορδία iv
Η μεσαία περιοχή μετατρέπεται σε διατονικό περιβάλλον. Εμφανίζεται δηλαδή εναλλαγή μεταξύ διατονικού και χρωματικού-χιτζάζ περιβάλλοντος.
Δομή 4χ χιτζάζ + 5χ μινόρε
Ενδεικτικό μουσικό παράδειγμα:
Πικρός είναι ο πόνος μου / Κάκη, Ελβίρα [θέμα Α]
Σπήλιος Κούνας, Μουσικολόγος
-
- Original: AltSol Company - Rules: RDA
- Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Χιτζάζ μικτό (διατονικές και χρωματικές υπομονάδες στη μεσαία περιοχή)
Hetzaz mixed (diatonic and hetzaz-nikriz units in the dominant's area) (Αγγλική)
Τροπικότητα Οντοτήτων 55 Προβολή λίστας
- Η Μαρίτσα - Είμαστε αλάνια / Χρυσάφη, Άννα [1995]
- Μποέμισσα / Τσιτσάνης, Βασίλης [1969]
- Κάτσε ν' ακούσεις μια πενιά / Τσιτσάνης, Βασίλης [1980]
- Ως πότε ο μάγκας σου / Μπέλλου, Σωτηρία [1953]
- Φτωχό κορμί / Λίντα, Μαίρη [1953]
- Τι μπελάς το γυναικείο φύλο / Νίνου, Μαρίκα [1953]
- Το 'χω ρίξει στο ξενύχτι / Γρίλη, Μαρία [1953]
- Το χαρακίρι / Μπίνης, Τάκης
- Της μπαμπέσας το γλυκό φιλί / Χατζηχρήστος, Απόστολος [1947]
- Ταξίμι και χορός καρσιλαμάς / Τσιτσάνης, Βασίλης [1980]
- Τα βαγόνια / Καμπάνης, Σταύρος [1959]
- Στον ίσκιο της φυλακής / Τσαουσάκης, Πρόδρομος [1952]
- Σου 'χω πολλά ως τώρα μαζεμένα / Στάμου, Ρένα [1950]
- Σόλο μπαγλαμάς (Πρόκληση για μπαγλαμά) / Τσιτσάνης, Βασίλης [1956]
- Σε λαχτάρησα αργιλέ μου / Τσιτσάνης, Βασίλης [1983]
- Σε ζηλεύω σε πονώ / Παγιουμτζής, Στράτος [1940]
- Ρίξε μου μια γλυκιά πενιά / Καμπάνης, Σταύρος [1959]
- Πρίγκηπας / Αγγελίδου, Ανθή [1978]
- Που θα μείνω απόψε / Καζαντζίδης, Στέλιος [1957]
- Ποια φωτιά να πρωτοσβήσω / Χασαπάκης, Μιχάλης [1956]
- Πικρός είναι ο πόνος μου / Κάκη, Ελβίρα [1936]
- Πεθαίνω για το δίκιο μου / Καζαντζίδης, Στέλιος [1957]
- Πάρε το δάκρυ μου βοριά / Καζαντζίδης, Στέλιος [1958]
- Παίξτε μπουζούκια / Νίνου, Μαρίκα [1953]
- Παίξτε μπουζούκια / Λίντα, Μαίρη [1953]
- Παίξε Χρήστο το μπουζούκι / Καζαντζίδης, Στέλιος [1962]
- Παίξε Χρήστο το μπουζούκι / Πάνου, Πόλυ [1961]
- Παίξε Χρήστο το μπουζούκι / Τσαουσάκης, Πρόδρομος [1949]
- Παιδί μου εγώ για σένα / Χρυσάφη, Άννα [1955]
- Όταν θα σμίξεις μ' αυτόν που θ' αγαπήσεις / Τσιτσάνης, Βασίλης [1969]
- Όλα για σένα κούκλα μου / Παγιουμτζής, Στράτος [1947]
- Ο Χρήστος / Παγιουμτζής, Στράτος [1946]
- Κάτσε ν' ακούσεις μια πενιά / Τσαουσάκης, Πρόδρομος [1946]
- Ο ουρανός έχει μαυρίσει / Τσαουσάκης, Πρόδρομος [1951]
- Νύχτα χωρίς ξημέρωμα / Λίντα, Μαίρη [1954]
- Μποέμισσα / Παγιουμτζής, Στράτος [1938]
- Μικρή μικρή σ' αγάπησα / Σταυροπούλου, Νταίζη [1940]
- Μη χειρότερα / Διονυσίου, Στράτος [1961]
- Μαχαρανή / Αγγελόπουλος, Μανώλης [1960]
- Μαυρομάτα / Τσιτσάνης, Βασίλης [1975]
- Μαρία / Αγγελόπουλος, Μανώλης [1967]
- Μ' έφαγες μ' έφαγες / Λύδια, Γιώτα [1963]
- Μ' έβαλες στο μαυροπίνακα / Μπιθικώτσης, Γρηγόρης [1956]
- Κλάψε σήμερα καρδιά μου / Καζαντζίδης, Στέλιος [1963]
- Θα φύγω και θα κλαις (Παράτησε τη γκρίνια) / Σοφρωνίου, Έλλη [1949]
- Θα βρω μια άλλη με καρδιά / Σταυροπούλου, Νταίζη [1940]
- Η γυναίκα όταν φύγει / Τσιτσάνης, Βασίλης [1967]
- Ζητιάνος / Γεωργακοπούλου, Ιωάννα [1946]
- Ζητιάνος / Τσαουσάκης, Πρόδρομος [1946]
- Εξεκίνησα ένα βράδυ / Τσαουσάκης, Πρόδρομος [1952]
- Δε ρωτώ ποια είσαι / Τσιτσάνης, Βασίλης [1966]
- Δυο χρόνια σ' αγαπώ / Περδικόπουλος, Δημήτρης [1938]
- Γκιουλ Μπαχάρ / Χασκήλ, Στέλλα [1951]
- Ας μ' έκαιγαν χίλιες φωτιές / Τσιτσάνης, Βασίλης [1969]
- Αραμπέλα / Στρατηγοπούλου, Δανάη [1948]